Duration of Internal Displacement at the Intersection of Law and Politics
Abstract: Even though the question of when internal displacement ends was the subject of the UN-led standards-seting eff orts and addressed in the resulting international sotilaw norms, in practice, the determination of when an internally displaced person (IDP) is no longer in need of assistance and protection is still performed arbitrarily and on ad hoc basis. There are diff erent explanations of why the rights-based criteria on the duration of displacement have not served their aim. In this paper, the authors identify another one by arguing that their ineff ectiveness is caused in the fi rst place by the essentially political nature of the matier they are supposed to regulate. The paper’s aim is to serve as a preliminary investigation and set the ground for a more systematic and in-depth analysis of the relationship between the law and the politics in the process of deciding when the internal displacement is over. To this aim, the paper provides an overview of the two main international sotilaw instruments regulating the status of IDPs and a short analysis of the principal humanitarian, human rights and refugee law norms from which these soti -law instruments were derived or which have otherwise directed the identifi cation of therein contained standards. The investigation shows not only that the two main international soti -law instruments tend to be inadequate as means to regulate the process of determining when a person should no longer be considered in need of assistance and protection as an IDP, but that the international law norms restated in these instruments as such cannot off er clear guidance on the matter. The inquiry also shows, in the context of protracted displacement, that where the impasse in the negotiation and/or implementation of a peace agreement reduces the traditional triad of durable solutions to only two of them – integration in the place of displacement and resettlement to the third place - the entire edifi ce of the rights-based criteria collapses. Such situations, the authors argue, demonstrate that the rights-based criteria on the duration of displacement can only serve as a framework for the essentially political deliberations on the matter.
Key words: internally displaced persons (IDPs), duration of internal displacement, durable solutions, protracted displacement, Serbia.
Trajanje internog raseljenja na raskršću prava i politike
Rezime: Iako je dužina trajanja internog raseljenja, odnosno statusa interno raseljenog lica (IRL) tokom nekoliko godina bila predmet intenzivne normativne delatnosti u okviru UN-a koja je iznedrila skup standarda, u praksi se ovom važnom pitanju i dalje pristupa arbitrarno i kroz ad hoc rešenja. Različiti autori na različite načine objašnjavaju neuspeh pokušaja da se ovo pitanje reguliše na pravu zasnovanim kriterijumima. U radu, autori postojećim objašnjenjima dodaju još jedno koje polazi od pretpostavke da problem na prvom mestu proističe iz toga što je pitanje dužine trajanja raseljenja u osnovi političko a ne pravno pitanje. Cilj rada je da posluži kao preliminarno istraživanje koje će prethoditi jednoj sistematičnijoj i temeljnijoj analizi odnosa između prava i politike u postupku odlučivanja o tome kada je kraj internom raseljenju. U tu svrhu u radu autori analiziraju dva glavna međunarodnopravna instrumenta kojima su postavljeni standardi u domenu statusa i zaštite interno raseljenih lica, kao i osnovne norme međunarodnog humanitarnog, izbegličkog i prava ljudskih prava koje su utkane u ove instrumente. Sprovedena analiza pokazuje da odredbe sadržane u ova dva međunarodna instrumenta nisu uspele da urede proces dlučivanja o tome kada se ima smatrati da nekom licu više ne treba pružati zaštitu u svojstvu interno raseljenog lica. Rezultati analize ukazuju i na to da ni same norme međunarodnog prava iz kojih su analizirane odredbe izvedene ne mogu da posluže kao dovoljno čvrst oslonac za pravno regulisanje ovog pitanja. U kontekstu produženog raseljenja, istraživanje dalje pokazuje da kada zastoj u pregovorima ili u sprovođenju mirovnog sporazuma svede tradicionalnu trijadu održivih rešenja na samo dva moguća ishoda za raseljena lica – integracija u mestu raseljenja ili preseljenje u neko drugo mesto – čitav sistem odredbi kojima se reguliše pitanje zaštite IRL-a, kao i dužina trajanja raseljenja gubi svoj oslonac u međunarodnom pravu ljudskih prava. To je i razlog, autori zaključuju, što na pravu zasnovani kriterijumi za određivanje dužine trajanja raseljenja mogu služiti jedino kao okvir za rešavanje ovog pitanja političkim metodama.
Ključne reči: interno raseljena lica (IRL), trajanje internog raseljenja, održiva rešenja, produženo raseljenje, Srbija.