Rights of National Minorities as a Collective Human Rights and Position of Minority in Law of Dayton Bosnia and Herzegovina
Abstract: Collective human rights are the rights of certain groups and collectives, linguistic or religious groups, ethnic minorities and the like. The right to equality is the natural right of every man, and therefore members of minority groups and should have equal rights and equal opportunities as well as members of the majority. The modern state is obligated to ensure the practice of ethnic, religious and linguistic characteristics of the group throught the right to education, religious freedom, the right of language use, cultural rights and more.
In international law there is no generally accepted concept of national minorites, or consent if it is about individual rights of persons belonging to national minorities or the collective rights of national minorites as wel as special groups and collectives.
According to census figures from 1991. in Bosnia and Herzegovina, there are seventeen national minorities. The legislative framework contains many provisions on the rights of national minorities, particularly the protection of their national, cultural, religius and linguistic identity, with a different range of individual rights. In addition to cultural and educational dimensions, a political dimension of these rights isalso significant. Protection of minorities should include not only legal rights, but also regulate the actual respect of minority rights, which is one of the requirements in the EU accession process.
Keywords: human rights, national minorities, the Dayton Agreement
Prava nacionalnih manjina kao kolektivna ljudska prava i status manjina u pravu dejtonske BiH
Rezime: Kolektivna ljudska prava su prava pripadnika određenih grupa i kolektiviteta, jezičkih ili vjerskih grupa, etničkih manjina i slično. Pravo na ravnopravnost je prirodno pravo svakog čovjeka, te stoga i pripadnici manjine ili grupe treba da imaju jednaka prava i jednake mogućnosti kao i pripadnici većine. Savremena država ima obavezu da osigura ostvarivanje etničkih, vjerskih i jezičkih obilježja grupe kroz pravo na obrazovanje, vjerske slobode, pravo upotrebe jezika, kulturna prava i drugo.
U međunarodnom pravu nema opšteprihvaćenog pojma nacionalnih manjina, ni saglasnosti da li se radi o individualnim pravima pripadnika nacionalnih manjina ili o kolektivnim pravima nacionalnih manjina kao posebnih grupa i kolektiviteta.
Po podacima iz popisa stanovništva 1991. godine u Bosni i Hercegovini postoji sedamnaest nacionalnih manjina. Legislativni okvir sadrži brojne odredbe o pravima nacionalnih manjina, posebno o zaštiti njihovog nacionalnog, kulturnog, vjerskog i jezičkog identiteta, uz različit raspon pojedinih prava. Pored kulturne i obrazovne dimenzije značajna je i politička dimenzija ovih prava. Zaštita manjina treba da podrazumjeva ne samo pravno regulisanje, već i faktičko poštivanje manjinskih prava, što je i jedan od zahtjeva u procesu pridruživanja Evropskoj uniji.
Klјučne riječi: lјudska prava, nacionalne manjine, Dejtonski sporazum.